συσκευασία μας επιτρέπει να αγοράζουμε και να χρησιμοποιούμε τα προϊόντα όποτε θέλουμε και να τα διατηρούμε σε καλή κατάσταση. Θα πρέπει, ωστόσο, να μην χρησιμοποιούμε υπερβολικά μεγάλες συσκευασίες αν δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος.
Πολλοί πιστεύουν, όμως, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούμε υπερβολική συσκευασία. Όλοι έχουμε άποψη για το τι σημαίνει αυτό, αλλά για να κάνουμε μια τεκμηριωμένη κριτική, θα πρέπει να κατανοήσουμε τις αποφάσεις που πρέπει να πάρουν οι σχεδιαστές και οι αγοραστές συσκευασίας
Η ελάχιστη δυνατή συσκευασία δεν σημαίνει αναγκαστικά λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Παρακάτω παραθέτουμε μερικά παραδείγματα, όπου η συσκευασία επεκτείνει τη διάρκεια ζωής των προϊόντων και μειώνει τη σπατάλη.
Ωστόσο, αν εξακολουθείτε να πιστεύετε ότι ένα προϊόν φαίνεται να είναι υπερ-συσκευασμένο, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον μεταπωλητή ή τον κατασκευαστή. Η υπερβολική χρήση συσκευασίας είναι παράνομη. Συμβουλευτείτε τη σχετική Νομοθεσία για τη συσκευασία και το περιβάλλον.
Οι λειτουργίες της συσκευασίας
Η συσκευασία εξυπηρετεί διάφορες λειτουργίες. Πρώτα απ’ όλα, διασφαλίζει ότι το περιεχόμενο παραδίδεται στον καταναλωτή ή στον τελικό χρήστη σε καλή κατάσταση, ανεξάρτητα από την καταπόνηση που υφίσταται κατά τη μεταφορά.
Η συσκευασία πρέπει να προστατεύει το περιεχόμενο από διάφορους επικίνδυνους παράγοντες, όπως αναταράξεις, υγρασία, θερμότητα, οσμές, φως, μικροοργανισμούς ή επιβλαβείς οργανισμούς, ενώ αν το προϊόν είναι υγρό, πρέπει να προστατεύει από τις διαρροές.
Οι συσκευασίες των οικιακών αντικειμένων πρέπει να ανοίγουν εύκολα (αλλά δεν πρέπει να ανοίγουν κατά λάθος) και ίσως χρειάζεται να είναι επανασφραγίσιμες. Σε άλλες περιπτώσεις θα πρέπει να μην ανοίγονται από παιδιά ή να αποδεικνύεται αν έχουν παραβιαστεί. Για τα έτοιμα γεύματα θα πρέπει να διατίθεται ειδικός δίσκος για χρήση σε φούρνο, ενώ τα υγρά πρέπει να ανοίγουν εύκολα, χωρίς κίνδυνο διαρροής. Η συσκευασία πρέπει να μεταφέρεται όσο το δυνατόν πιο εύκολα.
Η συσκευασία πρέπει να φέρει πληροφορίες σχετικά με το προϊόν, την ανάληψη ευθυνών από την πλευρά της εταιρείας και ενδεχομένως τις οδηγίες χειρισμού ή χρήσης. Ορισμένα στοιχεία, όπως το όνομα του παρασκευαστή για τα τρόφιμα, είναι υποχρεωτικά βάσει νόμου. Αν η συσκευασία δεν έχει επαρκή χώρο για όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, ίσως χρειαστεί να προστεθεί μια εξωτερική συσκευασία, έτσι ώστε να μπορεί να τοποθετηθεί το σχετικό φυλλάδιο πληροφοριών ανάμεσα.
Οι συσκευασίες των καταναλωτικών αγαθών πρέπει να είναι ελκυστικές και να ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να τα αγοράσουν. Δεν υπάρχει τίποτα πιο απογοητευτικό από ένα προϊόν που δεν πωλείται ή δεν χρησιμοποιείται ποτέ.
Οι σχεδιαστές συσκευασίας πρέπει να εξισορροπήσουν όλες αυτές τις λειτουργικές απαιτήσεις, εξασφαλίζοντας παράλληλα ότι το κόστος και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις περιορίζονται στο ελάχιστο, ώστε να μην έχουμε υπερβολικά μεγάλες συσκευασίες.
Γιατί να επέμβουμε στη συσκευασία της φύσης;
Τα αγγούρια έχουν το δικό τους προστατευτικό περίβλημα. Γιατί, όμως, μερικές φορές πωλούνται συσκευασμένα σε πλαστική μεμβράνη; Ο λόγος είναι ότι τα ασυσκεύαστα αγγούρια χάνουν τόση υγρασία που δεν μπορούν να πωληθούν μετά από τρεις ημέρες. Με 1,5 γραμμάριο πλαστικού, όμως, μπορούμε να τα διατηρήσουμε φρέσκα και καθαρά για 14 ημέρες.
Οι αγοραστές μπορούν να αγοράσουν ορισμένα προϊόντα χωρίς συσκευασία, όπως χύμα φρούτα και λαχανικά. Τα σούπερ μάρκετ προσφέρουν αυτή τη δυνατότητα στους πελάτες, οι οποίοι μπορούν έτσι να επιλέξουν ακριβώς την ποσότητα που επιθυμούν. Ωστόσο, τα συσκευασμένα προϊόντα είναι λιγότερο πιθανό να χαλάσουν και τελικά να πεταχτούν. Η συσκευασία τα προστατεύει από τις ζημιές. Επιπρόσθετα οι πληροφορίες της συσκευασίας βοηθούν στη διαχείριση των αποθεμάτων στο κατάστημα και στο σπίτι.
Επιπλέον, ακόμα και τα προϊόντα που πωλούνται χύμα χρειάζονται συσκευασία για τη μεταφορά από τον καλλιεργητή στο κατάστημα και τον τελικό καταναλωτή. Θα ήταν παράλογο να βάλουμε ένα μαλακό φρούτο στην τσάντα με τα ψώνια χωρίς να το συσκευάσουμε.
Γιατί μερικές φορές υπάρχουν πολλαπλές στρώσεις συσκευασίας;
Η συσκευασία πολλαπλών στρώσεων, για παράδειγμα στις σοκολάτες, αποτελεί μερικές φορές τη σωστή επιλογή. Το σύνολο της απαιτούμενης συσκευασίας ελαχιστοποιείται όταν κάθε στρώση επιτελεί τον σκοπό της με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Η συνδυαστική χρήση διαφορετικών υλικών συσκευασίας αξιοποιεί τις ιδιότητες του κάθε υλικού. Το χαρτόνι παρέχει ακαμψία, το φύλλο αλουμινίου προστατεύει από την υγρασία και το φως, το πλαστικό είναι ανθεκτικό στο σχίσιμο κτλ.
Οι πολυσυσκευασίες – πολλές συσκευασίες μπύρας, γιαουρτιού ή χαρτομάντηλων περιτυλιγμένες με ένα χαρτόνι ή πλαστικό – συνδυάζουν πολλαπλά οφέλη. Μειώνουν τον χρόνο διαχείρισης και συνεπώς το κόστος εργασίας. Περιορίζουν τον χρόνο αναμονής στο ταμείο και δίνουν στους καταναλωτές το πλεονέκτημα της μικρής συσκευασίας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό ειδικά όταν το περιεχόμενο πρέπει να καταναλωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά το άνοιγμα της συσκευασίας. Ωστόσο, οι πολυσυσκευασίες χρησιμοποιούν περισσότερους πόρους και ο καταναλωτής πρέπει να αποφασίζει αν αυτός ο συμβιβασμός είναι αποδεκτός ή προτιμά να αγοράζει μεμονωμένα προϊόντα.
Γιατί οι ταμπλέτες πλυντηρίων πιάτων συσκευάζονται ξεχωριστά;
Οι ταμπλέτες πλυντηρίων πιάτων εμφανίστηκαν επειδή οι καταναλωτές χρησιμοποιούσαν μεγαλύτερη ποσότητα απορρυπαντικού από όση χρειαζόταν, με αποτέλεσμα να σπαταλάται το απορρυπαντικό και να επιβαρύνονται άδικα οι υδάτινοι πόροι. Οι ταμπλέτες περιέχουν τη σωστή δόση, αλλά πρέπει να τυλίγονται ξεχωριστά. Αν απορροφήσουν υγρασία, μπορεί να μετατραπούν σε μια άμορφη μάζα, ειδικά αν αποθηκεύονται σε κάποιο ντουλάπι κάτω από τον νεροχύτη.
Τελικά, χρειαζόμαστε συσκευασμένα προϊόντα;
Τα σνακ που προορίζονται για άμεση κατανάλωση είναι ένα παράδειγμα προϊόντων που θα μπορούσαν να μην έχουν συσκευασία. Πρόκειται, όμως, για ζήτημα ευκολίας και επιλογής τρόπου ζωής.
Πράγματι, πολλές καινοτομίες στη συσκευασία αποτελούν άμεση ανταπόκριση στις κοινωνικές αλλαγές και στην αντίστοιχη ανάγκη των καταναλωτών:
η αύξηση των μονοπρόσωπων νοικοκυριών συνετέλεσε στην αυξανόμενη ζήτηση για μικρότερες και πιο πρακτικές μερίδες. Ο αριθμός των γυναικών που εργάζονται εκτός σπιτιού είναι μεγαλύτερος σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση για γεύματα που μπορούν να προετοιμαστούν και να μαγειρευτούν ευκολότερα και ταχύτερα.
Καινοτομία για αποφεύγουμε τις μεγάλες συσκευασίες
Η βιομηχανία συσκευασμένων προϊόντων είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική και οι κατασκευαστές συσκευασιών, οι παραγωγοί συσκευασμένων προϊόντων και οι έμποροι λιανικής πώλησης πιέζονται να βρουν νέες και καλύτερες λύσεις συσκευασίας αποφεύγοντας τις υπερβολικά μεγάλες συσκευασίες. Καμία επιχείρηση δεν θέλει να δαπανήσει περισσότερους από τους απαιτούμενους πόρους για τη συσκευασία, καθώς όσο λιγότεροι πόροι απαιτούνται για τη συσκευασία, τόσο μικρότερο είναι το κόστος της.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι συσκευασίες πλέον χρησιμοποιούν λιγότερα υλικά σε σχέση με τη δεκαετία του ’70.
Ενδεικτικά:
Απορρυπαντικό πλυντηρίου ενός λίτρου: 64% λιγότερο υλικό
Γυάλινη φιάλη μπίρας 275 γραμμαρίων: 61% λιγότερο υλικό
Συσκευασία γιαουρτιού 165 γραμμαρίων: 43% λιγότερο υλικό
Πλαστική συσκευασία αφρόλουτρου δύο λίτρων: 31% λιγότερο υλικό
Κονσέρβα σούπας 400 γραμμαρίων: 29% λιγότερο υλικό
Και να σημειωθεί ότι πέρυσι, οι παραγωγοί Πασχαλινών αυγών ανέφεραν ότι μείωσαν το βάρος της συσκευασίας τους κατά 30% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Στην Θεοδώρου Αφοι, διαθέτουμε την γνώση και εμπειρία να σας προτείνουμε κατάλληλα υλικά συσκευασίας, που αποτρέπουν αλόγιστη χρήση υλικών, λανθασμένη επιλογή κουτιού και μη ασφαλή συσκευασία προϊόντος.
